TÜRKİYE'DEKİ KAFKASYALI SIĞINMACILAR: YASAL STATÜ SORUNU ve MAĞDURİYETLER (*)
Özellikle Birinci Rus-Çeçen Savaşı’yla başlayarak son 30 yıllık süreçte ana vatanlarında maruz kaldıkları yoğun baskılar sebebiyle peyderpey Türkiye’ye sığınan Çeçen, İnguş, Çerkes, Dağıstanlı, Karaçaylı ve benzeri Kafkasyalı göçmenlerin özellikle son yıllarda maruz kaldığı hukuki ve insani mağduriyetler kamuoyumuzun malumu.
Bu mağdurluk durumu, özellikle düzensiz ve yasa dışı göçteki artış ile oluşan sosyo-politik atmosfer sebebiyle 2023 yılı içerisinde had safhaya çıktı. Türkiye’de uzun yıllar “uluslararası koruma statüsü” çerçevesinde ikamet eden, ikamet izinleri belli aralıklarla yenilenerek hayatlarını idame ettiren Kafkasyalı göçmenler bu olumsuz atmosferden fazlasıyla nasibini aldı.
Düzensiz göç ve göçmen kaçakçılığının yalnızca insani bir kriz değil aynı zamanda bir ulusal güvenlik tehdidi olduğu gerekçesiyle özellikle 2023 yılı ortalarından itibaren uygulamaya konan sert tedbirler kapsamında, uzun yıllardır sorunsuz ve yasal şekilde hayatlarını idame ettiren Kafkasyalı sığınmacıların önemli bir kısmı ikamet izinlerinin yenilenmemesi sebebiyle “kaçak göçmen” pozisyonuna düşmüş/düşürülmüşlerdir.
Suriye’de meydana gelen iç savaş sonrasında Türkiye’ye sığınan ve sayıları milyonlarla ifade edilen Suriyelilerin acil koruma altına alınmaları ve bir yasal statü sahibi olmaları adına “geçici koruma” statüsü düzenlenmiştir.
Ancak Kafkasya’da yaşanan çatışmalar ve baskılar sebebiyle uzun yıllar önce Türkiye’ye sığınan ve sayıları 10 bini bulmayan Kuzey Kafkasyalıların bu statüyü elde etmeleri maalesef mümkün olmamıştır.